Karaçay-Çerkesk Özerk Bölgesindeki Abaza (Aşuva) Lo Kıtlar

Kopsirgen Orhan Baran

Karaçay-Çerkesk Özerk Bölgesindeki Abaza (Aşuva) Lo Kıtlar

KUBİNE LO KIT (КЪВБИНА ЛОКТ)

Kuban nehrinin sağ tarafnda kurulmuş bir köydür.Köyün Lo Muhammet Geri tarafından kurulduğu söylenir.Muhammet Geri Rus Çarı 2.Aleksandr’ın danışmanı ve tercümanı idi.Köyde İlk-Orta ve Lise ,ayrıca çocuk kreşi ve sağlık ocağı bulunmaktadır.

İlk,orta ve lise de Rusça ile birlikte Abaza dili ile öğretim yapılmkatdır.Köyün nüfusu

son nüfus sayımına göre 2828 kişidir. Köyde yaşayanların geçim kaynağı tarım ve

hayvancılıktır.Köyde her türlü sebze ve meyve yetişmektedir.Köyde yaşayan başlıca sülaleler:

Arkağ (Архагъ) Apsa (Апса) Bıc (Быдж) Baj (Баж) Avbakır (Аубакьыр)

Dagjey (Дагвжей) Cgotan (джьгватан) Ğat (Г1ват) Kencar (кьанджьа)

Kopsirgen (къвапсыргьан) Kişmaho (к1ьыщмахва) Lağuç (Лаг1вычв)

Lamko (Ламхъва) Maluh (Малых1в) Cançor (джьанчор) Paz (П1аз)

Huna (Xвына) Şhamız (Швх1амыз) Şhagoş ( швх1агващ) Haratoga (Х1аратокъва) Hasaroka (Х1асарокъва) Çıko (Чква) Şibziho (Щбзыхва)

Bala (Бала) Mıko (Мыква) Rısta (Рыста) Kolduğ (Къвалдыг1в) Thaytsuh

(Тх1айц1ыхв) Baykıl (Байкъвыл) Kızılbek (Къызылбакь) Çkal (Чк1ал)

Nır (Ныр) Bjanaş (Бжанаш) Hurya (Хвырйа) Acbek (Аджьбакь)

Lavuj (т1льауыж) Loxtar (Лохвтар) Kuraşın (К1вращын) Tsxur (Цихвыр)

Darmila (Дармила) Çago (Чагва) Tsko (Цекъва) Lo ( Ло) Li (Льи) Albot (Альбот)

-------------------------------------

GUM LO KIT (ГЫМ ЛОКТ)

Gum Nehrinin yanıbaşında kurulu sayılı Abaza köylerinden biridir.Köyde ilk orta lise okulları bulunmaktadır.Bu okullarda Rusça ve Abazaca öğretim yapılmaktadır.Köyde

çocuk kreşi sağlık ocağı ve halkın zaman zaman toplandığı ve sorunlarını dile getirdikleri kültür merkezi bulunmaktadır.Komünist dönemde köyde bazı küçük çapta

fabrikalar vardı bilahare kapandı.Köyün tarıma ve hayvancılığa elverişli büyük arazileri vardır.Bu arazilerde çift cicilik ve hayvancılık yapılmaktadır.Bu köyden

yetişmiş çok büyük kişiler vardır.Örneğin:Edebiyatçı,ressam,kompozitör v.s.Aynı zamanda bu köyden yetişen şampiyonluklar kazanmış sporcular vardır.Son nüfus sayımına göre köyün nüfusu 3638 kişidir.Köyde yaşıyan başlıca sülaleler:

Apsa (Апса) Аг (Ар) Aysan (Aйсан) Arğaşko (Apг1ашвкъва) Apsavın (Апсауын) Abdülkerim (Абдулькьарим) Bağ (Багъ) Bıc (Быджь)

Bına (Бына) Bayramıko (Байрамыкъва) Bejan (Бежан) Ğket (Г1вк1ьат)

Cmekul (Джьмакъвыл) Cut (Джьут) Canay (Джьанай) Canımbey (Джьанымбей) Darıko (Дарыкъва) Egzak (Егьзакь) Aji (Aжьи) Kılıç (къылыч) Kiça (К1ьычва) Kambi (К1амби) Koko (К1вак1ва) Kexun (кьехвын) Karabaş (Къарабаш) Ğume (Г1выма) Makav (Макъвау)

Muran (Муран) Martaza (Мартаэа) Mıko (Мыква) Napş (Напщ) Varguz (Уаргвыз) Acbek (Aджьбакь) Hapat (Х1ап1ат1) Laçış (Лачвыш)

Xbi (Хвби) Kableh (къабльахь) Çago (Чагва) Çızıko (Чвызык1ва) Şav (Шоу)Konça (Къванчва) Şarmet (Шармат) Huran (Х1враи) Adam (Aдам)

Pşuna (Пшуна) Ğapır (Г1апыр) Dzığo (Дэыг1ва) Tug (Т1ыгв) Agırba (Агырба) Nagay (Нагай) Hınuh (Xъных1в) Hut (Xвыт1) Lo (Лоу)

Trama (Трама) Toh (Тх1вах1в) Kardan (Къардан) Jdgot (Ждьгват)

Lah (Льах1в) Gogır (Гвагвыр) Tavıj (Тауыж) Amşoka (Амшокъва)

Çko (Чква) Gazay (Газай) Maile (Маила) Gumjaç (Гвымжвачв)

Axmat (Ахмат) Hakupş (Х1акъвыпщ) Çbıt (Чбыт1) Kık (Kык)

Hatko (X1aткъва) Teberdiko (Тебердыкъва)

-----------------------------------------------------

YİNCİK LO KIT ( ЙЫНДЖЬЫГЬ ЛОКТ)

Lo kardeşlerin en küçüğünün köyüdür.Yincik nehrinin sağ tarafında kurulmuş bir köydür.Son nüfus sayımına göre köyde 2076 kişi yaşamaktadır.Köyde,ilk okul-Orta

Lise okulları bulunduğu gibi çoçuk kreşi,sağlık ocağı bulunmaktadır.Köyde doğalgaz

tesisleri bulunmakta köy halkı doğalgazdan yararlanmakladır Köy halkının geçim

Kaynağı çiftçilik ve hayvancılıktır.. Köyde yaşıyan başlıca sülaler şunlardır:

Cucu (Джьджьу) Xbi (Xвби) Hatko (X1aткъва) Bıc (Быджь) Çago (Чагва)

Tseko (Цекъва) Dakma (Дахъвма) Çadıg (Чадыгь) Kumuk (Къвмыкъв)

Cençor (ДЖЬнчор) Huna (Хвына) Sayıt (Сайыт) Kopsirgen (Къвапсыргьан)

Kık (Kык) Xudar (Хвыдар) Ğuke (Г1вык1ьа) Karma (К1арма) Kos (Квас)

Ceva (Джьауа) Kuc (К1выджь) Yaz (Уаз) Wuşar (Ушар) Agırba (Агырба)

Kamard (Kъамард) Hakupş (Хъакъвпщ) Get (Гьат) Kardan (Kъардан)

Lıs (Тльыс) Kenca (Кьанджьа) Аgaça (Агача) Cktu (Чквт1у) Naşa (Наша)

Rısta (Рыста) Şıd (Шыд) Kuşpa (Квщп1а) Mıxts (Мыхц) Canımbey (джьанымбей) Egza (Егьдза) Mşahoc (Mшх1ваджь) Şaban (Шабан)

Blenav (Бльенау) Çko (Чква) Aysan (Айсан) Candar (джьадар) Аji (Ажьи)

Wurçıko (Урчыкъва) Dcgatan Джьгватан) Hapış (Х1апышв) Musa (Муса)

Şibzixo (ЩБЗЫХВА) Muratıko (Муратыкъва) Kmış (Къмыш) Gona (Гвана)

Bala (Бала) Bağ (Багъ) Temir (Темыр) Thaganlağ (Тх1вагьанльагъ)

Apsa (Апса)

--------------------------------------

KARAPAGO (КъАРАПАГВА)

Kodmaz diye anılan Kubine Lokt köyünün üstü tarafında kurulmuş bir köydür.1925-26

yıllarında burada bir kolhoz oluşturulmuştur. Kubine Lokt köyünden bu kolhozda

çalışanlar zamanla sayıları çoğaldığından kolhozda çalışanlar her gün köye gidip

gelmekten ise burada kalalım diye diye Kubine Lokt köylüleri tarafından oluşturmuş

bir köydür.Köyde şu anda 500 kişiye yakın insan yaşamaktadır.Köyde yaşıysan başlıca

sülaleler şunlardır:

Apsa (Апса) İwan (Йуан) Kişmaho (К1ьыщмахва) Kopsirgen (Къвапсыргьан

Mıko (Мыква) Albot (Альбот) Kencekul (Кьанджьакъвыль) Bulkay (Булк1ай) Cançor (Джьачор) Dagjey (Дагвжьей) Hut (Хвыт) Paz (П1аэ)

Şibzoho (Шыбзыхва) Çko (Чква) Çıt (Чыт1) Dahçık (Дах1чыкъв)

Аrxağ (Архагъ) Şhagoşa (Швх1агваща) Kuraşın (K1вращын)

---------------------------------------

KOYDAN (КЪВАЙДАН)

1926 yılında Gum Lov Kıt köyünden ayrılan aileler tarafından kurulmuştur.Son nüfus sayımına göre köyde 604 kişi yamaktadır.Köyde yaşam sürdüren Abaza aileler (Sülaleler) şöyledir:

Dahçuk (Дах1чыкв) Trama (Трама) Hut (ХВЫТ) Kehun (Кьахвын) Mhamat (Мх1амат) Apsa (Апса) Tug (Т1ыгв) Kiça (К1ыча) Pşunar (Пшунар) Kılıç (Къльыч) Baykul (Байкъвыл) Napş (Напщ) Makva (Макъвуа) Xbi (Хвби)

Ar (Ар) Teberdıko (Тебердыкъва) Laşış (Лачвыш) Abıt (Абыт1) Hağunduk (Х1аг1вындыкъв)

------------------------------------------